SSD Çılgınlığı (daha doğrusu deliliği)

Son günlerde takip ettiğim donanım sitelerindeki haberlerin yarıya yakınını SSD (Solid State Disk - Katı Hal Diski) depolama birimleriyle ilgili. Zaten diğer haberlerin de çoğu henüz piyasaya çıkmamış Core i-5 ve i-7 işlemcilerin anakartları ve soğutucularıyla ilgili. Onlara başka bir yazıda değinirim. Bu yazıda gereksiz SSD merakından bahsedeceğim.

Öncelikle SSD depolama birimleriyle ilgili kısa bir bilgi vereyim. Bilindiği üzere bilgisayarın temel bileşenlerinin içerisinde en yavaşı sabit disklerdir. Bunun sebebi mekanik olmalarıdır, işlemci, ram veya anakartın aksine sabit diskler fizik kurallarına uymak zorundadırlar. Buna şöyle örnek verebiliriz: günümüzde standartlaşmış olan 800MHz hızındaki bellekler saniyede 10GB üzeri veri transferi yapabilirken, standardın üzerinde, hızlı bir sabit disk 100MB gibi bir ortalama hıza sahiptir. Bir de buna gecikme sürelerinin disk performansı üzerindeki etkisini ekleyince sabit diskler bilgisayar sistemlerinin darboğazı olurlar. Bu darboğazı ortadan kaldırmak için teknoloji firmaları son yıllarda yeni fikirler geliştirdiler. Kimisi ramdisk dedi, kimisi hibrid disk dedi. Bu fikirlerde en yaygın ve mantıklı olanı ise SSD disklerdir. SSD diskler basitçe artık herkeste bulunan usb bellek veya hafıza kartlarının büyük kapasiteli ve hızlı olanlarıdır. Hareketli parça içermezler, darbelerden etkilenmezler, gecikme süresi diye birşey yoktur, oldukça da hızlıdırlar. Bunun yanında okunacak veya yazılacak verinin disk üzerindeki yeri hızı etkilemez. Fragmantasyondan, yani dosya parçalanmasından etkilenmezler. Mükemmel görünüyor değil mi?

Öyle görünüyor ama mükemmel değil. SSD disklerin en büyük sıkıntısı fiyatları. Şu anda kullanılabilir büyüklükte bir SSD için komple bir bilgisyar parası ödemeniz gerekiyor. Normal ev kullanıcısına pek hitap etmiyor yani. Bunun yanında SSD disklerin kapasiteleri hala küçük. Üretici firmalar "256GB kapasiteli SSD ürettik" diye yaygarayı basıyor, ama bu rakam çoğu kullanıcı için yetersiz. Normal sabit diskler çok daha uygun fiyata 1,5TB kapasite sunuyor.

SSD disklerin bir diğer sıkıntısı da (bana göre en önemlisi bu) ömürlerinin kısıtlı olması. SSD disk üzerindeki her bit (yani 1 veya 0 şeklinde işaretlenen hücre) belirli bir yazma ömrüne sahip. Okuma konusunda sıkıntı yok ama mesele yazma olunca yaptığınız her işlem diskinizin ömründen yiyor. Hatta siz bir işlem yapmasanız bile Windows "takas dosyası" ismini verdiği sanal hafızayı sürekli yenileyerek ve kullanarak diski hiç rahat bırakmıyor. Bir de buna Vista'nın bilgisayarı hızlandırdığını iddia ettiği ilginç önbellek sistemleri eklenince disk sürekli çalışıyor. Siz elinizi sürmeseniz bile Windows boyuna birşeyler okuyup yazıyor. Gerçi Windows 7'yi tasarlarken SSD disklerle daha uyumlu olması göz önünde bulundurulmuş ama yine de takas dosyası ortadan kalkmayacağı için bu sorun devam edecek. Bir SSD disk yoğun kullanılan bir ev bilgisayarında birkaç sene içerisinde kapasite kaybetmeye başlar, daha sonra da ölür. Çok para verilen bir cihaz için ciddi bir handikap.

Hep kötümser konuşmak istemem. SSD belki de geleceğin bilgisayarlarının önemli bir parçası olacak. mekanik disklerle uzun bir süre daha devam etmeyeceğimiz ortada. Buna rağmen SSD teknolojisinin daha alacak çok yolu var. İlk olarak fiyatları düşmeli, kapasiteler en azından normal sabit disklere yaklaşmalı. Bunun yanında kullanım ömrü de artmalı. Mevcut kullanılan teknoloji (NAND diye birşey) belki usb bellekler için uygundur ama sabit diskler için daha farklı birşeyler bulmaları gerekiyor. Şu anki durum kamyon icat edilmeden önce araba bagajında yük taşımaya benziyor. Yükümüz çok diye aynı anda 10 araba kullanıyoruz, her biri ayrı masraf, ayrı dert.

Aslında bu uzun ve sıkıcı yazıyı SSD teknolojisini tanıtmak için yazmadım. Benim bahsetmek istediğim şey tamamen farklıydı. Yazımın başında da söylediğim gibi, SSD disklerle ilgili haberler teknoloji medyasında oldukça yer tutuyor. Her gün "Intel xxx serisi yeni SSD'lerini duyurdu" veya "OCZ yyy serisi SSD'lerine yenilerini ekledi" şeklinde haberler görüyorum ve açıkçası sıkılıyorum. Bahsedilen diskler bir önceki modellerden azıcık daha hızlı, fiyat olarak bir farkları yok, kapasiteler de hala düşük. Bizim için (ev kullanıcılarından bahsediyorum) hiç bir anlamı yok yani. Kurumsal kullanıcılar zaten SSD kullanmazlar, hem onlarda 15000rpm SCSI diskler var hem de SSD bir sunucunun içinde birkaç ayda ölür. Ya SSD üreticileri artık gerçekten kullanılabilir birşeyler üretmeye girişsin, ya da her teknoloji sitesi onların bu gereksiz yaygaralarını güncel haber diye millete duyurmasın. Boşuna haber kalabalığı yaratıyor, milletin kafası karışıyor.